МАВЛУДИ ПАЁМБАР: ҶАШН ГИРЕМ Ё НАГИРЕМ?
Қисмате аз рӯҳониён дар Тоҷикистон ҷашни мавлуди паёмбари Исломро бидъат шуморида, таҷлили онро ҷоиз намедонанд. Аммо иддае дигар рӯзи мавлуди паёмбарро танҳо ба унвони як рӯзи зикру ёдоварӣ аз ӯ мешиносанд ва ба он мекӯшанд, ки ин ид дар Тоҷикистон ҳамчун як иди мазҳабӣ таҷлил шавад.
ТАЪРИХИ МАВЛУД
Ҳамасола рӯзи 12-уми моҳи рабеулаввал, ки имсол ба рӯзи 26-уми феврал рост омадааст, пайравони дини ислом рӯзи мавлуди паёмбар Муҳаммадро ҷашн мегиранд. Иди мавлуди паёмбар миёни мусулмонон бо номҳои “милоди набӣ”, “мавлуди шариф”, “рӯзи набӣ” ё “мавлуди расул” маъруф аст. Ин ҷашн нахустин бор расман дар Миср бо таҷаммуи зиёди одамон таҷлил шудааст. Замоне ки дар Миср сулолаи шиаҳои Фотимиён хукумат меронданд.
Дар замони Фотимиён дар баробари мавлуди паёмбар, милоди ҳазрати Алӣ, ҳазрати Фотима ва ҳамчунин халифа, яъне имоми давр низ ҷашн гирифта мешуд. Ва онҳо дар ин рӯз ҳайвони зиёдеро қурбон карда, гулханҳо меафрӯхтанд ва суфраҳои пур аз анвои хӯрданӣ меоростанд. Мусулмонони аҳли суннат ва ҷамоат бошад, мавлуди паёмбарро дар авохири қарни дувоздаҳум дар Сурия таҷлил кардаанд. Аммо чун он замон ҳукумати Фотимиён аз миён рафта буд, доираи таҷлили он ҳам маҳдуд буд.
Ҳоло гуфта мешавад, Арабистони Саудӣ кишварест, ки таҷлили оммавии мавлуди набӣ дар он ҷо расман манъ шудааст. Вале Ҳоҷӣ Ҳусейн Мӯсозода, имомхатиби масҷиди Шайх Муслиҳиддин дар Хуҷанд, ки имсол барои таҷлили мавлуди паёмбар ба Қоҳира даъват шудааст, мегӯяд, ин рӯз дар бисёре аз кишварҳои исломиву мусулмонӣ таҷлил мешавад: “Масалан, ин рӯзро дар Қоҳира, Марокаш, Мавритания, Сурия, Марокаш ва кишварҳои дигар ҷашн мегиранд. Дар давоми моҳ дар васоити ахбори умуми ин кишварҳо зикри паёмбарро мекунанд”.
ДАР ТОҶИКИСТОН
Бо вуҷуди он ки дар Тоҷикистон ҳам қисмате аз рӯҳониён мухолифи таҷлили ин рӯз ба унвони мавлуди паёмбар ҳастанд, вале ин рӯз дар миёни гурӯҳи диндорон ҷашн гирифта мешавад. Ҳоҷӣ Ҳусейн Мӯсозода, муовини раҳбари Шӯрои уламои маркази исломӣ ва имохатиби масҷиди Шайх Муслиҳиддин, мегӯяд, рӯзи мавлуди паёмбар ҳамасола аз тарафи ин шӯро таъйин ва таҷлил мегардад. Ба гуфтаи вай, дар рӯзи мавлуди паёмбар имомони масоҷид муваззаф шудаанд, ки мавъизаҳо ироа кунанд ва қиссаҳои марбут ба зиндагони паёмбарро ба сокинон бигӯянд.
Вай афзуд, “ҳазорсолаҳо навишта омадаанд, ки паёмбар дар моҳи рабеулаввал ба дунё омадаанд. Агар лозим намебуд, дар китобҳо инро наменавиштанд ва худи паёмбар ҳам намегуфтанд, ки рӯзи душанбе ба дунё омадаанд. Ҳадаф аз ҷашн гирифтан зикри паёмбар ва салавот хондан ба паёмбар аст. Дар ин айём дар масоҷиди Тоҷикистон рӯзҳои ҷумъа мавлуди паёмбар хонда мешавад”.
Зубайдулоҳи Розиқ, раҳбари Маҷмаи уламои Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистон, низ мегӯяд, рӯзи мавлуди паёмбарро дар Тоҷикистон гурӯҳи мусулмонон, ки бештар аз навад дарсади аҳолии кишварро ташкил медиҳанд, ба се навъ ҷашн мегиранд. Ба гуфтаи вай, аввалан дар рӯзҳои ҷашни мавлуди паёмбар рӯҳониён дар масоҷид мавлудхонӣ мекунанд, ки он ҳам иборат аз шеърҳои арабиву форсӣ ва дар васфи Муҳаммад будааст.
Ҷаноби Розиқ: “Дуввум, баъзе аз одамон дар маросими хонадоршавӣ ё ҳар маросими хурсандие, ки доранд, ҳатман одамони зиёдеро даъват мекунанд ва дар мавзӯъҳои ахлоқи паёмбар, дини паёмбар, шариати паёмбар сӯҳбат мекунанд. Ва баъдан гурӯҳи дигаре ҳастанд, ки дар ҳалқаи хеле танг, яъне иборат аз аҳли хонавода гирди ҳам омада, аз паёмбар ёд мекунанд”.
МУХОЛИФОНИ ИН РӮЗ
Аммо гурӯҳе дигар аз рӯҳониён бо такя ба баъзе аз манобеъи исломӣ таҷлили ин рӯзро ҷоиз намедонанд ва ба унвони як бидъат мешинсоанд. Як рӯҳонии тоҷик, ки зикри номашро ҷоиз надонист, дар сӯҳбате аб мо гуфт, ки ин рӯз аз дидгоҳи шариати ислом асос надорад: “Агар асл медошт, худи паёмбар ин амалр ба ҷо меовранданд. Ё ба уммат мерасониданд”.
Ва афроди дигар ҳам ҳастанд, ки ин ақидаро пайравӣ мекунанд ва мегӯянд, аз ҷумлаи усуле, ки мо бояд ба он эътиқод дошта бошем ин аст ки Худованд дини Исломро комил кард ва онро комилтарини динҳо қарор дод ва неъмати худро бар мо тамом намуд. Дар натиҷа ба гуфтаи онҳо, баъд аз паёмбар кам ё зиёд кардани дин, дар ҳаёт ихтиёри ҳеҷ фарде нест.
Вале мухолифони ин ақида ҳам дар баробари чунин иддао ҷавоби худро доранд. Онҳо мегӯянд, паёмбар гуфтаанд, рӯзе, ки ӯ зода шудааст, рӯзи махсусе ҳаст. Ҳамчунин Ҳоҷӣ Ҳусейн Мусрзода, муовини раҳбари Шӯрои уламои Тоҷикистон, мегӯяд, агар ба қавли бархе аз рӯҳониён ин рӯзро мо бидъат, яъне чизи зиёдатӣ дар дин бишуморем ҳам, бидъати безарар хоҳад буд. Зеро ба гуфтаи ӯ, дар ислом ду навъи бидъат будааст, ки яке бар зарар асту раво нест, дигарӣ бар нафъ асту равост. Ҳоҷӣ Ҳусейн Мӯсозода мегӯяд, мавлуди паёмбар ҳам ба унвони бидъати ҳасана эътироф шудааст.
РӮЗИ ЁДОВАРӢ
Дар ҳамин ҳол, гурӯҳи дигаре диндорон ҳастанд, ки рӯзи мавлуди паёмбарро ба унвони як рӯзи зикри хайр аз ӯ медонанд ва рӯзе мешуморанд, ки дар он пайравони ислом ба номи паёмбари худ салавоти бештаре мефиристанд ва дар бораи ахлоқи ӯ суҳбат мекунанд ва ба ин васила худро бо ӯ наздиктар месозанд.
Ин гурӯҳ мехоҳанд, ки ин ид ҳам ба унвони як рӯзи ҷашн эълон шавад ва мардум саросарӣ ин ҷашнро таҷлил кунанд. Зеро ба ақидаи ин гурӯҳ, дар Тоҷикистон ин ҷашн бе сару садо таҷлил мешавад ва қисмати аслии сокинон, ки худро мусулмон медонанд, аз ин рӯз бехабар мемонанд. Дар ҳоле ки ба гуфтаи онҳо, аксари сокинони мусулмони Тоҷикистон ҳамагӣ милоди масеҳро медонанд ва он рӯзро бо хушӣ таҷлил мекунанд.
Мавлавӣ Сайидмаҳмуд, аз рӯҳониёни Тоҷикистон, дар сӯҳбат ба барномаи “Оини мадоро” гуфт, ҳарчанд, мухолифони ин ҷашн дар ислом низ зиёданд, вале ҷашни зодрӯзи паёмбар ҷоиз аст, ба шарте, ки аз корҳои ношояму ноҷоиз дар чунин рӯз парҳез шавад.
ХУЛОСА
Бо ин ҳол, Тоҷикистон кишварест, ки навад дарсади сокинонаш аз ислом пайравӣ мекунанд ва ихтилоофи хосе миёни пайравони мазоҳиби мухталифи он дида намешавад. Ҷашни мавлуди паёмбар ҳам аз ҷузъитарин баҳс миёни пайравони ислом аст, ки гурӯҳе тарафдори ҷашн гирифтани он ва гурӯҳе мухолифи он. Аммо тавре таъкид шуд, тобеъият аз паёмбар ва Худои таъоло аз муҳимтарин нукта дар ислом аст, ки иҷрояш зарур ва аҷраш беҳисоб аст.
Каюмарси Ато, «Озодӣ»
Адреси доимии маводи мазкур: http://ruzgor.tj/din/1823-2010-02-25-20-55-16.html
-
22.06.2025 14:51
114
Конфронси байналмилалӣ «Осиёи Марказӣ - меҳвари СҲШ»
-
09.06.2025 13:12
238
Иштирок дар чорабинии сатҳи баланд бахшида ба оғози Даҳсолаи байналмилалии амал оид ба илмҳои яхшиносӣ (криосферӣ), солҳои 2025-2034
-
01.06.2025 19:19
240
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон дар Ҳамоиши нахустини «Осиёи Марказӣ ва Италия» иштирок ва суханронӣ намуданд
-
07.05.2025 23:59
468
«Ситораи Исмат-достони фоҷиавӣ-қаҳрамонӣ!»
-
05.05.2025 12:47
574
9-уми май рӯзи Ғалаба бар фашизм ва ёде аз қаҳрамонони Ҷанги Бузурги Ватанӣ
-
04.05.2025 14:32
458
Саҳми фиристодагони Тоҷикистон дар таъмини ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941-1945)
-
23.06.2025 14:53
115
Иштироки ҳайати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар 28-умин Форуми байналмилалии иқтисодии Санкт-Петербург
-
17.06.2025 19:39
181
Тоҷикистон ба ҷалби сармояи хориҷӣ таваҷҷӯҳи бештар зоҳир мекунад
-
09.06.2025 13:07
190
Мулоқот бо намояндагони Бонки Олмонии рушд (KfW)
-
14.10.2024 18:41
956
Дар Чин Саммити 6-уми ҷаҳонии воситаҳои ахбори омма доир гардид
-
06.05.2022 10:43
1664
Ҷанг ҳамчун таблиғоти бардурӯғ хизмат мекунад
-
02.09.2019 18:47
3357
Султони Ҳамад: «Дунёи рӯзноманигор ҳазор дунё дорад»
-
25.06.2025 11:34
109
«CASA-1000» намунаи ҳамкориҳои энергетикии минтақавӣ
-
25.06.2025 11:31
94
Харитаи роҳи ҳадафи 7-уми Рушди Устувор барои Тоҷикистон расман ифтитоҳ гардид
-
23.06.2025 14:51
110
Дурнамои рушди энергетикаи барқароршаванда: Душанбе мизбони конфронси байналмилалӣ
-
20.03.2025 11:59
493
Таҷлили Иди байналмилалии Наврӯз
-
06.01.2025 20:57
738
Китобе пурарзиш дар Лоҳутишиносии форсу тоҷик
-
18.11.2024 22:32
860
Дар Москва рушди ҳамкории муассисаҳои таълимӣ дар соҳаи фарҳангу санъат баррасӣ гардид
-
15.04.2025 11:44
438
Ба таваҷҷуҳи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон:
-
13.04.2025 00:00
475
Мулоқоти вазир бо роҳбари намояндагии Cозмони байналмилалии муҳоҷират
-
11.04.2025 03:38
446
Мулоқоти вазири меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ҳайати Федератсияи Русия
-
28.02.2025 13:34
724
Паёми шодбошии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати фарорасии моҳи шарифи Рамазон
-
03.10.2024 20:35
996
Ҳайати Тоҷикистон дар Конференсияи вазирони маорифи давлатҳои аъзои Созмони ҷаҳонии исломӣ иштирок намуд
-
20.04.2023 15:58
1859
Иди Рамазон омаду моҳи Рамазон рафт….
-
07.03.2025 12:44
601
Ид муборак бонувону модарони азиз!
-
07.03.2025 12:19
583
Таҷлили “Рӯзи Модар” дар Вазорати меҳнат...
-
07.03.2022 13:27
1775
«ИДИ МОДАРОН МУБОРАК!»
-
19.09.2021 19:28
2096
АҲМАДШОҲИ МАСЪУД - РОДМАРДИ ҶАНГҲОИ РОСТИН - II
-
03.09.2021 08:38
2087
АҲМАДШОҲИ МАСЪУД - РОДМАРДИ ҶАНГҲОИ РОСТИН - I
-
25.06.2021 21:45
2302
«ФАРҲАНГИ СУЛҲУ ВАҲДАТ»
-
19.04.2025 15:59
496
Сиёсати ҷавонони Тоҷикистон: стратегия барои оянда
-
07.04.2025 11:03
444
Байни Кумитаҳои миллии олимпии Тоҷикистон ва Эрон Ёддошти тафоҳуми хамкорӣ ба имзо расид
-
03.10.2024 20:24
924
Варзишгари тоҷик Муҳидин Асадуллоев сазовори медали биринҷӣ гардид
-
10.08.2019 09:45
3050
Баъди 15 соли даргузашти Убайд Раҷаб
-
27.07.2014 13:33
3490
Пурсишеву посухе: Халифаҳоро метавон муфассири Қуръон номид ё не?
-
25.07.2014 12:34
3474
Хунрезӣ дар Фаластин ва хомӯшии оҷизонаи мо
-
18.12.2024 16:30
632
Маҷмааи Умумии СММ қатъномаи Русияро барои мубориза бо ситоиши фашизм қабул кард
-
21.11.2024 23:53
659
Русия ва Афғонистон ҳамкориҳои бисёрҷонибаро инкишоф медиҳанд
-
31.10.2024 18:42
604
ИМА самти низоъро боло мебарад: Оё ҷанги сеюми ҷаҳон моро интизор аст?