Роғун
ҲУШДОРИ ТОЗАИ УЗБАКҲО АЗ ХАТАРИ ЗИЛЗИЛА ДАР МАҲАЛЛИ БУНЁДИ "РОҒУН"
"Заминларзаи шадид дар наздикии садди 336-метрии нерӯгоҳи "Роғун" дар ҷануби Тоҷикистон метавонад мусибате бадтар аз суномии соли гузашта дар Жопкнро дар пай дошта бошад." Ин ҳушдорест, ки Шарифҷон Кучкаров, як масъули Вазорати кишоварзии Узбакистон, дар мақолае иброз доштааст. Ин мақола дар сойти хабаргузории "Жаҳон", вобаста ба Вазорати хориҷаи Узбакистон, мунташир шудааст.
Муаллифи ин мақола бо ишора ба зилзилаи се рӯзи гузашта дар минтақаи "Роғун", ки шиддаташ 3.5 дараҷаи Риштер буда, исрор кардааст, ки Тоҷикистон бояд бунёди нерӯгоҳи "Роғун"-ро мутаваққиф кунад. Ӯ менависад: "Имрӯз олимони кишварҳои зиёд аз Тоҷикистон дархост мекунанд, ки воқеъбин бошад ва аз фоҷеъаи соли гузашта дар Жопун дарс бигирад ва сохтмони нерӯгоҳи "Роғун", воқеъ дар яке аз минтақаҳои зилзилахез дар курраи Заминро мутаваққиф кунад."
Барои бори нахуст нест, ки масъулони ниҳодҳои давлатӣ ва фаъъолони зистмуҳитии Узбакистон аз паёмадҳои номатлуби зилзилаҳои эҳтимолӣ дар минтақаи "Роғун" садо баланд мекунанд. Аммо дар ин матлаб оқои Кучкаров барои тақвияти нигарониҳояш талош кардааст, ки аз нақли қавлҳое аз мутахассисони номдори Тоҷикистон истифода кунад.
Барои мисол, вай менависад: "Окодемисиян Собит Неъматуллоев, раиси ифтихории Пажӯҳишгоҳи зилзилашиносии Фарҳангистони улуми Тоҷикистон, бар асоси таҳқиқи равандҳои зилзилазо дар мусоҳибааш бо ИТАР-ТАСС гуфта буд, ки дар даҳ соли оянда бояд зилзилаҳои шадидеро дар минтақаи силсилакӯҳи Помиру Ҳиндукуш интизор дошт."
Вай меафзояд: "Баъид нест, ки заминларзаҳои имрӯзӣ дар Тоҷикистон пешгӯиҳои нигаронкунандаи ин мутахассиси тоҷикро собит мекунанд."
Ин дар ҳолест, ки ин ҳарфҳоро Собит Неъматуллоев дар мусоҳибааш ба ИТАР-ТАСС дар соли гузашта дар бораи минтақаи Ҳоити Тоҷикистон гуфтааст. Ин донишманди тоҷик дар бораи минтақаи "Роғун" таъкид карда буд, ки дар 500 соли ахир дар ин қисмат аз қаламрави Тоҷикистон зилзилае болотар аз шаш дараҷаи Риштер рух надодааст.
Дар ҳоле ки масъули Вазорати кишоварзии Узбакистон бо истинод ба Идораи зилзилашиносии Омрико менависад, ки дар тӯли як ҳафтаи ахир дар Осиёи Миёна ҳафт зилзила сабт шудааст, ба гуфтаи мутахассисони тоҷик, дар тӯли як сол дар Тоҷикистон ҳудуди се ҳазор зилзила сабт мешавад, аммо ба далели пойин будани шиддаташон, аксари онҳо эҳсос намешаванд.
Дар соли гузашта низ фаъъолони зистмуҳитии Узбакистон унвонии Бонки Ҷаҳонӣ дархосте ирсол карда буданд, то натоиҷи зилзилаи эҳтимолӣ дар минтақаи нерӯгоҳи "Роғун"-ро бозрасӣ кунанд. Аммо Бонки Ҷаҳонӣ ба ин дархост ҷавоби рад дод.
Роберто Лентон, раиси Ҳайъати бозрасии Бонки Ҷаҳонӣ дар посух ба ин дархости узбакҳо гуфта буд: "Бештари нигарониҳои Узбакистон дар Арзёбии сохтмони "Роғун", бозтоб ёфтаанд. Ва ҳадафи аслии ин арзёбӣ ҳам аз он иборат аст, ки асароти эҳтимолии нерӯгоҳи "Роғун" омӯхта ва тасмими дурусте дар ин замина гирифта шавад. Ва ҳамаи масоиле, ки дар мавриди сохтмони ин нерӯгоҳ матраҳ аст, ба назар гирифта мешаванд."
Зимнан, тибқи тавофуқи миёни Бонки Ҷаҳонӣ ва давлати Тоҷикистон, ин ниҳоди молии байналмилалӣ арзёбии молӣ, фаннӣ ва зистмуҳитии тарҳи нерӯгоҳи "Роғун"-ро анҷом медиҳад. Бар асоси тавофуқи ду ҷониб, давлати Тоҷикистон аз идомаи умури сохтмонӣ дар маҳалли эҳдоси нерӯгоҳи "Роғун" худдорӣ мекунад ва танҳо ба бозсозии таъсисоте машғул аст, ки дар замони Шӯравӣ сохта шуда буданд.
Қарор аст натоиҷи аввалияи ин бозрасӣ дар тирамоҳи соли ҷорӣ эълом шавад. Ҳоло Тоҷикистон бавижа дар фасли зимистон бо мушкили камбуди барқ рӯбарӯ аст. Бо оғози баҳрабардорӣ аз нерӯгоҳи "Роғун", Тоҷикистон умедвор аст ин мушкилро ҳал кунад ва барқи изофиашро ба Афғонистону Покистону Эрон содир кунад.
Би-Би-Си
