АМРИКО ВА БРИТОНИЁ: АЛАЙҲИ ҲУКУМАТҲОИ САРКӮБГАР АЗ ЗӮР ИСТИФОДА МЕКУНЕМ

Раҳбарони Амрико ва Бритониё зимни таъкид бар ҳамкорӣ дар заминаҳои мухталиф аз ҷунбиши эътирозӣ дар кишварҳои араб ҳимоят карда ва алайҳи иқдоми ҳукуматҳо дар саркӯби эътирозоти мардум ҳушдор додаанд.

Рӯзи сешанбеи 3 хурдод (24 май) рӯзномаи Тоймз чопи Ландан мақолаи муштараке ба қалами Барак Обама, раиси ҷумҳури Амрико ва Девид Комерун, нахуствазири Бритониё мунташир кард, ки бахше аз он ба таҳаввулоти ахири минтақаи Ховари Миёна ва ба хусус ҷунбиши эътирозӣ алайҳи низомҳои ҳукуматӣ дар теъдоде аз кишварҳои араби минтақа ихтисос дорад.

Раҳбарони ду кишвар истибдод ва беадолатиро омили рушди ифротгароӣ дониста ва гуфтаанд: "Он гоҳ ки занон ва мардони ҷавон эҳсос кунанд ҳуқуқи онон нодида гирифта мешавад, мумкин аст ба суи гуфтамони такравӣ ва қурбонӣ кардани худ, ки обишхури эътиқодии шабакаи Алқоъида аст, гароиши бештаре биёбанд."

Раҳбарони Амрико ва Бритониё навиштаанд, ки ба ҳамин далел низ таҳаввулоти ахир дар ҷаҳони араб ва минтақаи Ховари Миёна аҳамияте чунин фаровон дорад ва афзудаанд, ки озодӣ ва адолат боздорандаи рушди тундравӣ ва хушунат дар минтақа аст.

Изҳори назари оқоён Обама ва Комерун ёдовари дидгоҳи раҳбарии Амрико дар замони Ҷурҷ Буш, раиси ҷумҳури пешини Амрико аст, ки муътақид буд барои муқобала бо нуфузи фикрии гурӯҳҳои тундрав дар Ховари Миёна лозим аст раванди демукросӣ ва мубориза бо фасод дар кишварҳои минтақа ба ҷараён афтад.

Раҳбарони Амрико ва Бритониё дар мақолаи худ дар рӯзномаи Тоймз аз хезиши мардуми ин кишварҳо барои дастёбӣ ба ҳуқуқи бунёдин, озодиҳои асосӣ ва иззате сухан гуфтаанд, ки ба гуфтаи онон шаҳрвандон дар низомҳои демукротик онҳоро ҳуқуқи табиъии худ медонанд ва дар ишора ба мутолиботи мардуми Ховари Миёна афзудаанд: "Мо ҳамагӣ худро дар муваффақиятҳо ва нокомиҳои онон шарик медонем."

Оқоён Обама ва Комерун гуфтаанд, ки суръати ҳаракати миллатҳои мухталифи минтақа дар ростои таҳаққуқи ормонҳои онон яксон нахоҳад буд ва афзудаанд, ки Амрико ва Бритониё худро муҳиқ намедонанд ба ҷои мардуми кишварҳои мухталифи минтақа дар мавриди раванди таҳаввулот ва абъоди он тасмимгирӣ кунанд.

Онон дар айни ҳол таъкид варзидаанд, ки "Мо дар канори касоне истодаем, ки мехоҳанд бар торикиҳо нур битобонанд, аз касоне ҳимоят мекунем, ки ба ҷои истибдод дар пайи озодӣ ҳастанд, ба касоне кумак мекунем, ки демукросиро пай мерезанд, зеро муътақидем, ки демукросӣ ва риъояти ҳуқуқи ҷаҳоншумул ба салоҳи мардуми минтақа ва унсуре асосӣ дар сохти подзаҳр дар баробари бесуботӣ ва ифротгароӣ аст."

Муқобала бо саркӯби мардум

Раиси ҷумҳурии Амрико ва нахуствазири Бритониё дар идомаи ин мақола ҳушдор додаанд, ки саркӯби мардуми минтақа тавассути ҳукуматҳоро таҳаммул намекунанд ва афзудаанд: "Мо канор нахоҳем истод то ормонҳои мардум зери рагбори бумбҳо, гулулаҳо ва оташи хумпора саркӯб шавад; агарчи мо аз истифода аз зӯр икроҳ дорем, аммо замоне ки манофеъ ва арзишҳои мо якҷо чунин эҷоб кунад, масъулият дорем вориди амал шавем."

Раҳбарони ду кишвар дар ин мақола ба шароити Либӣ ва талоши худ дар ҷалби назари ҷомеъаи ҷаҳонӣ ба ҳимоят аз мардуми Либӣ дар баробари ҳамалоти ҳукумати сарҳанг Қаззофӣ ишора карда ва гуфтаанд, ки амалиёти низомӣ тавонистааст тавони амалиётии ин ҳукуматро тазъиф кунад ва монеъ аз бурузи як фоҷиъаи инсонӣ шавад.

Дар ин мақола ба идомаи талоши ду кишвар ва муттаҳидони онҳо дар ҳимоят аз "шурои миллии интиқолии Либӣ", муташаккил аз мухолифони Муаммар Қаззофӣ ба унвони намояндаи машруъи мардуми он кишвар таъкид шуда ва аз иқдомоти ин шуро дар ифои нақш дар раванди "интиқолии демукротик ва фарогир" ба низоме озод ҳимоят ба амал омадааст.

Барак Обама ва Девид Комерун дар дифоъ аз мавозеъи муштараки худ гуфтаанд: "Талошҳои мо алайҳи Алқоъида ва иқдомоти мо дар Либӣ барои сохти онгуна ҷаҳоне, ки хостори он ҳастем ҷанбае ҳаётӣ дорад."

Онон изҳор доштаанд, ки ақоиди бин Лодин шикаст хӯрда, ҳукумати Қаззофӣ ба гузашта тааллуқ дорад ва афзудаанд: "Мо ҳомии ҷаҳоне мутафовит ҳастем, ки чашмандози демукросӣ ва риъояти ҳуқуқи ҷаҳоншумули инсонҳо дар ҷаҳони араб таҳаққуқ пайдо меёбад ва моро аз эҳсоси итминон ва ваҳдате саршор месозад, ки на сирфан дар манофеъ, балки дар арзишҳои муштараки мо реша дорад."

Раиси ҷумҳурии Амрико ва нахуствазири Бритониё гуфтаанд, ки ҳамонанди кишварҳои Урупои Шарқӣ пас аз поёни ҷанги сард, демукросӣ дар ҷаҳони араб низ реша гирад ва афзудаанд: "Мо ҳамвора бо якдигар ба ҷаҳониён нишон хоҳем дод, ки ҳамагон асли адолат ва озодиро риоят хоҳанд кард."

Ҳамкории дуҷониба

Раҳбарони Амрико ва Бритониё дар мақолаи худ бар фаъолияти муштарак дар заминаҳои мухталиф аз ҷумла муқобала бо шуришиёни афғон ва ҳимоят аз "мардуми бегуноҳи Либӣ ё мубориза бо роҳзании дарёӣ дар Шохи Офриқо" таъкид карда ва гуфтаанд, ки ҳар рӯз мақомоти диплумотик ва амниятии ду кишвар бо якдигар дар тамос ҳастанд ва дар заминаҳои мухталиф ройзанӣ мекунанд.

Яке дигар аз мавзуъоте, ки дар ин мақола омада, иқдоми муштараки ду кишвар барои "ташаннуҷзудоӣ дар Судон ва ҷилавгирӣ аз ҷанги минтақаи Обия дар он кишвар" ва ҳимоят аз сулҳи пойдори байни Фаластин ва Исроил будааст. Ҳамкории дуҷониба дар заминаҳои иқтисодӣ монанди сармоягузории ду кишвар, илмӣ ва фарҳангӣ ва сиёсӣ аз мавзуъҳои дигаре аст, ки раҳбарони Амрико ва Бритониё дар мақолаи худ ба он пардохтаанд.

Ин мақола ҳамзамон бо вуруди раиси ҷумҳури Амрико ба Бритониё мунташир шудааст. Барак Обама ва ҳамсараш дар идомаи сафари урупоии худ шаби гузашта аз ҷумҳурии Ирланд вориди Бритониё шуданд ва ба унвони меҳмонони маликаи Бритониё ва ҳамсараш дар кохи Бокингҳом иқомат доранд.

Сафари оқои Обама ба Ландан ба далели фаъолияти як кӯҳи оташфишон дар Исланд ва эҳтимоли номумкин шудани парвози ҳавопаймо дар бахшҳое аз Урупо як рӯз ҷилавтар аз мавъиди муқаррар сурат гирифта ва қарор аст ӯ бомдоди панҷшанбе барои ширкат дар иҷлоси раҳбарони кишварҳои гурӯҳи 8 ба Фаронса азимат кунад.