Путин ва Си Ҷинпин дар бораи чӣ мувофиқа карданд?
Бахши асосии сафари серӯзаи раиси ҷумҳури Чин дар Маскав ба поён расид. Си Ҷинпин бо Владимир Путин ва аъзои ҳукумати Русия мулоқот кард. Ҳуҷҷатҳои асосии дуҷониба ба имзо расиданд.
Даъват ба боздид
Си Ҷинпин рӯзи дуввуми худ дар пойтахти Русияро аз дидор бо нахуствазир Михаил Мишустин оғоз кард.
Раҳбари Чин бо тасдиқи он ки Маскав ва Пекин "шарики ҳамаҷонибаи стратегӣ" ҳастанд, эълон кард, ки Владимир Путинро расман ба Чин даъват кардааст. Соли ҷорӣ дар он ҷо дар чаҳорчӯби сеюмин Форуми байналмилалии ташаббуси «Як камарбанд, як роҳ» баргузор мешавад. Президенти Русия дар ду давраи қаблӣ ширкат дошт. Мишустин низ даъватнома гирифт.
Дар Кремл чӣ гузашт?!
Си Ҷинпин аз Кохи давлатӣ барои гуфтугӯи расмӣ бо Путин ба Кремл рафт - гуфтугӯи 4,5 соата ва хӯроки шом рӯзи гузашта ғайрирасмӣ буд.
Раисиҷумҳури Русия меҳмони олиқадрро дар толори Георгиевский пазируфт.
Музокирот дар доираи танг оғоз ёфт, вале ба Путин муовини раиси Шӯрои амният Дмитрий Медведев, вазири корҳои хориҷӣ Сергей Лавров, ёварони президент Максим Орешкин ва Юрий Ушаков, сафири Русия дар Чин Игор Моргулов, вазири дифоъ Сергей Шойгу, раиси Бонки марказӣ Элвира Набиуллина, директори Хадамоти федералии ҳамкориҳои ҳарбӣ-техникӣ Дмитрий Шугаев ва роҳбари Роскомсус Юрий Борисов ҳамроҳ шуданд.
Ба гуфтаи Путин, музокирот дар доираи маҳдуд "мубодилаи хеле бунёдӣ ва ошкоро дар бораи дурнамои рушди минбаъдаи равобити Русияву Чин ва таҳкими ҳамоҳангӣ дар арсаи ҷаҳонӣ" буд. Си Ҷинпин, дар навбати худ, қайд кард, ки ба шарофати талошҳои муштарак, муносибатҳои дуҷониба "имконияти солим ва устувори рушдро нишон медиҳанд".
"Ман итминон дорам, ки ҳамкориҳои гуногунҷанбаи мутақобилан судманди мо минбаъд низ ба нафъи мардуми кишварҳоямон мустаҳкамтар ва босуръат рушд хоҳанд кард", гуфт Путин зимни мулоқоти васеъ бо иштироки дигар аъзои ҳукумат ва намояндагони вазорату идораҳо.
Вай аз ҷумла, аз омодагии Маскав ва Пекин барои таъсиси як ниҳоди муштараки корӣ барои тавсеъаи масири баҳри шимолӣ ёдовар шуд ва гуфт, ки ҷонибҳо дар бораи шартҳои асосии сохтмони лӯлаи гази “Нерӯи Сибир-2” ба мувофиқа расидаанд.
Путин ҳамчунин ба масоили молӣ пардохт. "Мо тарафдори истифодаи юани чинӣ дар ҳисоббаробаркуниҳо байни Федератсияи Русия ва кишварҳои Осиё, Африқо, Амрикои Лотинӣ ҳастем. Боварӣ дорам, ки ин шаклҳои ҳисоббаробаркунӣ байни шарикони рус ва ҳамтоёни онҳо дар кишварҳои сеюм таҳия хоҳанд шуд", - гуфт сарвари давлат.
Амиқтар шудани ҳамкориҳо
Путин ва Си Ҷинпин ду санадро имзо карданд: "Баёнияи муштарак дар бораи амиқтар кардани равобити шарикии ҳамаҷонибаи Русия ва Чин ва ҳамкориҳои стратегӣ, ки ба давраи нав ворид мешавад" ва "Баёнияи муштарак дар бораи нақшаи рушди самтҳои асосии ҳамкориҳои иқтисодии Русия ва Чин то соли 2030".
Ҳамчунин дар соҳаҳои гуногун як қатор созишномаҳои байниидоравӣ қабул карда шуд.
Баъди маросим раисиҷумҳури Русия баромад намуд. «Созишномаҳои имзошуда хусусияти равобити Русияву Чинро комилан инъикос мекунанд», гуфт Путин ва муваффақияти умумии музокиротро қайд кард.
Ҳамкориҳои тиҷоратию иқтисодӣ ҳамчун авлавият боқӣ мемонад. Гузариш ба ҳисоббаробаркуниҳо бо пули миллӣ амнияти ҳарду кишварро афзоиш медиҳад. Президент созишномаи энергетикаи атомӣ ва инкишофи алоқаҳои нақлиётиро махсус қайд намуд. Ташаббуси "Як камарбанд, як роҳ", ба ақидаи ӯ, метавонад бо равандҳои муҳоҷират дар Иттиҳоди иқтисодии АвруОсиё - "бо назардошти ташаккули шарикии бузурги авруосиёӣ дар оянда" алоқаманд бошад.
Бидуни мушкили Украина нагузашт. Ба гуфтаи Путин, нияти Бритониё барои додани аслиҳа ба режими Киев бо урани тамомшуда маънои онро дорад, ки Ғарб омода аст "то охирин украинӣ" ҷанг кунад.
Дар ҳамин ҳол, президент ба нақши эҳтимолии Пекин дар ҳалли низоъ ишора кард: “Мо боварӣ дорем, ки бисёре аз бандҳои нақшаи сулҳи аз ҷониби Чин ба миён гузошташуда ба бархӯрдҳои Русия мувофиқанд ва онҳоро метавон ҳамчун асос гирифт, чӣ замоне, ки онҳо дар Ғарб ва дар Киев барои ин кор омода хоҳанд шуд».
Си Ҷинпин гуфт, равобити Чину Русия аз доираи равобити дуҷониба берун рафтааст ва ҳоло онҳо барои беҳбудии тамоми ҷаҳон муҳиманд. "Ман ва президент Путин ба мувофиқа расидем, ки банақшагирии ҳамаҷонибаро дар сатҳи олӣ ба тартиб дарорем" гуфт ӯ.
Чин ба унвони узви Шӯрои Амнияти Созмони Милал омода аст, дар якҷоягӣ бо Русия меъёрҳои асосии ҳуқуқиро риоя кунад ва "дар такмили низоми идоракунии ҷаҳонӣ саҳм гузорад".
Дар робита ба Украина, Си Ҷинпин таъкид кард, ки Пекин тибқи Оинномаи СММ роҳнамоӣ мекунад ва "ба мавқеъи объективӣ ва беғаразона пойбанд аст". «Мо ҳамеша тарафдори сулҳ ва гуфтушунид ҳастем, дар тарафи рости таърих устуворона истодаем», гуфт дар хотима.
Мавқеи ягона
Коршиносоне, ки ба РИА Новости мусоҳиба кардаанд, мутмаинанд, ки музокирот на танҳо барои Маскав ва Пекин, балки барои тамоми ҷаҳон оқибатҳои дарозмуддат хоҳад овард. Директори Пажӯҳишгоҳи Осиё ва Африқои Донишгоҳи давлатии Маскав Алексей Маслов ёдовар шуд, ки ин мулоқот дар ҳамон шароите сурат нагирифтааст, ки қаблан ҳам Русия ва ҳам Чин зери фишори шадид қарор доранд.
"Ҳоло амиқтар шудани ҳамкориҳо ва дастгирии дӯстона омилҳои калидӣ барои ҳарду кишвар мебошанд" гуфт ӯ. Аз ҷумла, дар ин замина баҳои баланди Путин ба тарҳи чинии "Як камарбанд, як роҳ" таваҷҷӯҳро ба худ ҷалб мекунад.
Дар мавриди бӯҳрони Украина, ҳоло ниҳоят равшан аст: Маскав ва Пекин дар ҳалли низоъ мавқеъи муштарак доранд. Илова бар ин, боз ҳам равшантар шудааст, ки Ғарб ба ташаббусҳои сулҳҷӯёнаи Русия ва Чин мухолифат мекунад.
Дар баробари ин ба дурнамоиҳои кутоҳмуддати нақшаи Ҷумҳурии Халқии Хитой набояд кам баҳо дод. Ин коршинос мӯътақид аст: "Сӯҳбати хеле тӯлонӣ дар пеш аст. Аммо зоҳиран на Чин ва на Русия бо назардошти печидаи вазъ барои хулосабарорӣ шитоб намекунанд."
Натиҷаи дигари муҳим анҷом додани лоиҳаи «Нерӯи Сибир-2» мебошад. "Бисёриҳо ба муваффақияти он шубҳа доштанд, бо назардошти ширкати сеюм - Муғулистон. Аммо мо мутмаин ҳастем, ки Чин ба харидории гази Русия ба миқдори зиёд идома хоҳад дод. Ин пайвандест, ки даҳсолаҳост", - афзуд Маслов.
Ба гуфтаи Андрей Виноградов, профессори Донишгоҳи дӯстии халқҳои Русия, Си Ҷинпин таълимоти геотеоретикиро, ки дар Анҷумани 19-уми Ҳизби коммунистӣ садо дод, таблиғ мекунад. "Гузашта аз ин, нозукиҳои муҳим ба миён омаданд. Худи ибораи "давраи нав" бояд тасдиқ карда шавад. Ва истилоҳи "амиқшавӣ" дар ин маврид як марҳилаи муносибатҳои дуҷониба аст. Муносибатҳои мо бо назардошти тағйирёбии вазъи ҷаҳон инкишоф меёбанд. Аммо онҳо асли худро нигоҳ медоранд," қайд кард шарқшинос.
Чин ҳамчун давлати бузург сиёсати фаъолонаи беруниро ба амал гузаронда, аз рӯи масъалаҳои муҳимтарин мавқеи худро ишғол менамояд. Русия нақши муҳими Чинро дар ҷаҳон эътироф мекунад ва назари Пекинро дар бораи муноқишаи Украина ба инобат мегирад. Бо вуҷуди ин, он ҳуқуқ дорад, ки дар вақти барои худ мувофиқ ва дар шароите, ки ба манфиатҳои миллии мо мувофиқ аст, қарор қабул кунад.
Ренат Абдуллин,РИА Новости
