Тоҷикистон ҳамчун ҷузъи ҷаҳони нави исломӣ: стратегияи ҳамкорӣ

Тоҷикистон ҳамзамон бо нигоҳ доштани равобити чандинасраи фарҳангӣ ва мазҳабӣ бо ҷаҳони Ислом мавқеъи худро дар ҷомеаи ҷаҳонии мусулмонон фаъолона таҳким бахшида истодааст. Дар солҳои охир Душанбе иштироки афзоянда дар ташаббусҳои байналмилалии ҷаҳони Ислом, аз ҷумла иштирок дар чорабиниҳои таҳти сарпарастии Созмони ҳамкории исломӣ (СҲИ)-ро намоиш дод - моҳи апрели соли 2025 Сафири Тоҷикистон дар Арабистони Саудӣ Акрам Каримӣ бо Дабири кулли СҲИ Ҳусейн Иброҳим Таҳа мулоқот карда, масъалаҳои таҳкими ҳамкориҳоро баррасӣ намуданд.

Тоҷикистон инчунин дар рӯйдодҳои бузурги байналмилалӣ, ба истилоҳ “ҷаҳони нави исломӣ” – ҷомеаи кишварҳо (ҳатто дунявӣ), ки бахши қобили мулоҳизаи аҳолии онҳо мусулмонон ҳастанд, фаъолона ширкат меварзанд. Мисоли намоён Форуми байналмилалии иқтисодии KazanForum мебошад, ки ҳамасола дар Қазон (Русия) баргузор мешавад ва як платформаи ҷолиб барои рушди ҳамкориҳои байналмилалӣ дар бисёр соҳаҳо мебошад. Дар соли 2024 Тоҷикистонро вазири нақлиёт Азим Иброҳим намояндагӣ карда, дар ҷаласаҳо оид ба рушди масирҳои транзитӣ ва дигар мавзӯъҳои муҳим ширкат дошт. Имсол флагманҳои ҳайати вакилони Тоҷикистон занон мебошанд. Дар назар аст, ки дар он вазири нави меҳнат Холмаҳмадзода Солеҳӣ ва вазири фарҳанг Матлубахон Сатториён иштирок кунанд. Рӯзномаи чорабинӣ хеле васеъ аст - аз варзиш то механизмҳои нави ҳисоббаробаркуниҳои мутақобилан бидуни доллар; Намояндагони воломақоми кишварҳои Осиёи Марказӣ, Ховари Миёна, Африқо ва Осиё иштироки худро тасдиқ карданд, аз ин рӯ Душанбе низ имкони зиёд барои баррасии мавзӯъҳои муҳимро бо шарикон дорад.

Агар дар бораи шарикони асосии Тоҷикистон дар ҷаҳони Ислом сухан гӯем, пас аз рӯйдодҳои душвор Эрон бори дигар ба яке аз шарикони калидӣ табдил ёфт. Ахиран, дар моҳи апрели соли 2025 Эмомалӣ Собирзода, вазири дифоъи Тоҷикистон бо Азиз Носирзода, ҳамтои эронии худ, дидору гуфтугӯ дошт ва ба масоили амният ва мубориза бо терроризм тамаркуз кардааст. Ин як тамоюли муҳим аст - Тоҷикистон ва Эрон бо вуҷуди фишорҳои Амрико ва кишварҳои дигар аз ихтилофоти худ рафъ кардаанд ва омода ҳастанд, ки равобити созанда эҷод кунанд.

Чунин фаъолияти Душанбе талошҳои бисёрсоҳавиро бо омезиши манфиатҳои иқтисодӣ ва ҳарбӣ-сиёсӣ таъкид мекунад. Зеро дар айни замон кишварҳои ҷаҳони Ислом нуфузи худро тавассути ташкили сохторҳои алтернативии иқтисодӣ ва сиёсӣ тақвият дода, бо тамоми ҷаҳон фаъолона ҳамкорӣ мекунанд.

Ҳамин Созмони ҳамкории исломӣ, ки 57 давлатро муттаҳид мекунад, дар шароити азнавташкилдиҳии тартиботи ҷаҳонӣ бозигари муҳим мегардад. Ташаббусҳои ӯ, ба монанди бонкдории исломӣ ва фондҳои рушд, ба кишварҳо имкон медиҳанд, ки вобастагии худро аз муассисаҳои молиявии ғарбӣ кам кунанд. Дар KazanForum 2025 ҷаласаи алоҳида ба молияи рақамии исломӣ бахшида мешавад-воситае, ки Душанбе ба он хеле бодиққат муносибат мекунад.

Мақомоти Тоҷикистон бо истифода аз майдончаҳои бисёрҷониба, инчунин робитаҳои фарҳангӣ ва таърихӣ кишварро пай дар пай ба рӯзномаи ҷаҳони Ислом ворид мекунанд. Иштирок дар KazanForum, гуфтушунидҳо дар доираи СҲШ, ташаббусҳо оид ба рушди соҳаи нақлиёт ва логистика ҳама қисмҳои стратегияи ягона мебошанд, ки ба таҳкими соҳибихтиёрӣ ва иқтисодиёти кишвар, истифодаи имкониятҳо аз кооператсияи ҷаҳонӣ нигаронида шудаанд. Ба ҳар ҳол, ҳамон тавре, ки таърих нишон медиҳад, дар иттиҳоди қавӣ қудрат вуҷуд дорад...

Ҳамин тариқ, Тоҷикистон на танҳо ба тағйирот дар ҷаҳони Ислом мутобиқ мешавад, балки дар меъмории нави худ, аз ҷумла дар таҳияи қарорҳои дастаҷамъона оид ба рӯзномаи кунунии сиёсӣ ва иқтисодӣ дар майдонҳои байналмилалӣ фаъолона ширкат мекунад.

“Рӯзгор”